چرا پشه ها بعضی افراد را بیشتر از دیگران نیش می زنند؟ - وبلاگ رشد آرمان

به گزارش وبلاگ رشد آرمان، پنهان شدن از دست پشه ماده تقریبا غیرممکن است، چراکه این موجود کوچک و پیگیر با ردیابی دی اکسید کربن خارج شده در زمان بازدم و گرما و بوی بدن شما می تواند در هر زمانی مخفی گاه شما را پیدا کند!

اما در این میان بعضی از افراد همانند آهنربایی پشه را جذب می نمایند و بیشتر از سهم عادلانه و میانگینی که دیگر افراد نیش می خورند، مورد حمله پشه ها قرار می گیرند! در این میان گروه خونی، سطح قند خون، مصرف سیر یا موز، زن یا کودک بودن، همگی جزو تئوری های رایجی هستند که برای پاسخ به این سوال این دهان و آن دهان می گردد! با این حال ضروری است بدانید که برای اثبات بیشتر این دلایل، داده های معتبر علمی کمی وجود دارد.

چرا پشه ها عده ای را بیشتر از دیگران می گزند؟

در میان دریایی از تئوری های مختلف برای پاسخ به این سوال، یکی از علمی ترین فرضیات که به تازگی تحت آزمایش قرار گرفته است تغییرات بو فردی مرتبط با میکروبیوتای پوست skin microbiota است که محققان آن را عامل جلب توجه برای پشه ها می داند! درواقع طی مطالعات صورت گرفته در در دانشگاه راکفلر این فرض مطرح است که اسیدهای چربی که از پوست ساطع می شوند، ممکن است عامل ایجاد بویی خاص باشند که برای پشه به شدت اغوانماینده است.

آزمایشی برای پشه ها و انسان ها

طی یک مطالعه سه ساله، از هشت شرکت نماینده در آزمایش خاصی به منظور آنالیز دلیل علاقه پشه ها به نیش زدن بعضی از افراد، خواسته شد تا شش ساعت در روز را با جوراب های نایلونی ای که بر روی ساعد آن ها کشیده شده است (این روند را چند روز تکرار نمایند!) سپری نمایند. پس از طی روند مدنظر، محققان تمام جفت جوراب های نایلونی را طی یک روش بویایی سنج به دو دسته تقسیم کردند که هر کدام به انتهای لوله ای شفاف ختم می شد! پس از آن پشه هایی از گونه ی Aedes aegypti را (که ناقل بیماری هایی همانند زیکا، تب دنگی، تب زرد و چیکونگونیا است)، در لوله های شفاف قرار دادند و مشاهده کردند که پشه های حاضر در لوله ها به سمت بعضی جوراب ها بیش از دیگر نمونه ها پرواز می نمایند. در این میان نمونه شماره 33 برای پشه ها چهار برابر مجذوب کننده تر از مجذوب کننده ترین نمونه شرکت نماینده مطالعه بعدی بود. بعلاوه این نمونه برای پشه ها 100 برابر مجذوب کننده تر از کم جاذبه ترین مورد یعنی نمونه شماره 19 بود.

البته گفتنی است که در این آزمایش نمونه های مربوط به هر فرد شرکت نماینده با توجه به مشخصات فرد، شناسایی نشده بود، بنابراین آزمایش نمایندگان نمی دانستند کدام شرکت نماینده کدام نایلون را پوشیده است. با این حال، این محققان متوجه شدند که در هر آزمایشی که نمونه شماره 33 وجود داشته باشد چیزی غیرعادی در جریان است، زیرا حشرات به سمت آن نمونه هجوم می برند!

پس از این آنالیز ها محققان، شرکت نمایندگان را به دو دسته مجذوب کننده و کم جاذبه برای پشه ها دسته بندی کردند و سپس در خصوص وجه تمایزهای آن ها از دسته دیگر سوال کردند. بعلاوه این محققان از تکنیک های تجزیه و تحلیل شیمیایی برای شناسایی 50 ترکیب مولکولی که به اندازه بالاتری بر روی چربینه پوست (یک لایه مرطوب نماینده روی پوست) شرکت نمایندگانی با مجذوب کنندهیت بالا برای پشه ها بود، استفاده کردند. به همین دلیل افرادی که به شدت پشه ها را جذب خود می کردند سطوح بیشتری از کربوکسیلیک اسید carboxylic acids را نسبت به داوطلبان کمتر مجذوب کننده برای پشه ها فراوری می کردند! همانطور که قبلا هم اشاره شد این نوع اسید بر روی چربینه پوست و به وسیله باکتری های روی پوست ما فراوری می گردد و هر فرد بوی منحصربه فرد خود را طی فعل انفعالات این باکتری ها فراوری می نماید.

به منظور تایید نتیجه این تیم تحقیقاتی 56 نفر دیگر را برای یک مطالعه اعتبارسنجی ثبت نام کردند، و طی آنالیز باز هم نمونه شماره 33 بیشترین مجذوب کنندهیت را برای پشه ها داشت. دی اوبالدیا De Obaldia یکی از محققان این مطالعه اذعان دارد که بعضی از افراد برای چندین سال تحت مطالعه قرار گرفته بودند و دانشمندان صراحتا می دانستند که اگر آن فرد آهنربای پشه ها باشد، همچنان پس از سال ها برای پشه ها مجذوب کننده باقی خواهد ماند. این مساله نشان می داد که مجذوب کنندهیت برای پشه ها فاکتوری ثابت است که با گذر زمان تغییر نمی نماید.

ایجاد جهش های موثر در پشه

به طور کلی انسان ها دو دسته بو فراوری می نمایند که پشه هایی با دو مجموعه متفاوت از گیرنده های بویایی به نام های Orco و IR آن ها را تشخیص می دهند. به همین دلیل دانشمندان در کوشش هستند که پشه را به گونه ای مهندسی نمایند که قادر به تشخیص انسان نباشند؛ به بیان دیگر پشه های جهش یافته ای را ایجاد نمایند که یک یا هر دو گیرنده را نداشته باشد.

در این میان پشه های جهش یافته ای که گیرنده Orco آن ها سرکوب شده بود، همچنان به سمت انسان جذب می شوند و می توانند بین آهنرباهای پشه و افراد نه چندان مجذوب کننده برای پشه ها تمایز قائل شوند، در حالی که جهش یافته های IR به درجات مختلفی از علاقه به انسان ها را از دست داده ، اما همچنان توانایی یافتن انسان را حفظ نموده بودند. البته این نتایج برای دانشمندان چندان امیدوارنماینده نبود؛ چراکه هدف آزمایش ایجاد پشه ای بود که هر نوع علاقه ای به انسان ها را از دست داده باشد و نتواند بین نمونه شماره 19 و 33 تمایز قائل گردد. درواقع کشف چنین سازوکاری می تواند منجر به توسعه موثرتر مواد دافع پشه گردد.

کوشش های بیشتر برای کم کردن شَر نیش پشه

با توجه به موفقیت آمیز نبودن اعمال این جهش ها، تصور آینده ای که در آن گزینه شماره یک منوی غذای پشه های نباشیم، کمی سخت شده است. اما همواره راه های دیگری هم برای حل یک مساله وجود دارد که یکی از آن روش های بلقوه دستکاری میکروبیوم های پوست ما است. درواقع این امکان وجود دارد که آغشته کردن پوست فردی با مجذوب کنندهیت بالا برای پشه ها (مانند سوژه شماره 33) با چربینه و باکتری های پوستی فرد کم تر مجذوب کننده برای پشه ها (مانند سوژه شماره 19) بتوان اندازه علاقه پشه ها به این دسته از افراد را کمتر کرد؛ ولی این آزمایش هنوز انجام نشده است! دانشمندان این مطالعه امیدوارند که این مقاله، دیگر محققان را برای آزمایش سایر گونه های پشه، از جمله مالاریا که دردسرهای زیادی را برای انسان ساخته است، ترغیب کند.

راه های دوری از حشرات در سفر و کمپینگ

ممکن است شما هم جزو آن دسته از افرادی باشید که به دلیل جاذبه و محبوبیت بالایی که بین پشه های ماده دارید، تصمیم گرفته اید که قید کمپ زدن در طبیعت بکر را بگیرید! در چنین حالتی توصیه می کنیم که این تصمیم خود را با راه چاره های بهتری جایگزین کنید و استفاده از اسپری ها و چراغ های ضد حشرات و پشه را امتحان کنید. شما می توانید اسپری یا پماد دائمی ضد حشرات را بر روی لباس و قسمت هایی از بدنتان که پوشیده نیست، به خوبی بزنید و از نیش این حشرات در امان باشید. به یاد داشته باشید که بیشتر حشرات در سفر و کمپینگ ها، در زمان طلوع و غروب آفتاب فعال می شوند؛ بنابراین در این زمان ها شما احتیاج به حدبیشتر حفاظت از خود در مقابل حشرات دارید. در چنین حالتی وجود اسپری ضد حشرات و روشن کردن چراغ دافع این موجودات موزی می تواند سفری راحت و به دور از دردسرهای طبیعی را برای شما رقم بزند.

منبع اصلی

منبع: Science Daily