بایدها و نبایدهای غذایی هنگام سردرد از منظر طب سنتی - وبلاگ رشد آرمان

به گزارش وبلاگ رشد آرمان، اگر از سردرد رنج می برید توصیه می گردد که در همان مراحل اولیه، درد را تسکین دهیدو شدت پیدا نکند،ضمن آنکه شناسایی مواد غذایی که باعث تسکین سردرد می گردد مفید است .

هنگام سردرد چه بخوریم چه نخوریم؟

سردرد، این دردسر آزاردهنده را همه ما به نوعی در طول زندگی خود تجربه نموده ایم و حتما هم در آن موقع احساس خوبی نداشته ایم. گاهی از علت سردرد خود با خبریم و گاهی هم ناغافل و بدون علت، گریبانمان را می گیرد. اما سوال اینجاست علت ایجاد سردرد چیست و درمان مناسب آن کدام است؟ آیا برای این درد سر ناتوان نماینده، پرهیزها یا توصیه های غذایی خاصی هم وجود دارد؟

دکتر عاطفه شریف، پزشک و پژوهشگر طب سنتی ایران در گفت وگو با جام جم می گوید: در پزشکی نوین 90 درصد سردردهای خوش خیم را میگرن، سردرد فشاری و سردرد خوشه ای در بر می گیرد و 10 درصد به جای مانده طیف گسترده ای از انواع سردردها بخصوص سردردهای با منشأ ناشناخته را شامل می گردد که با وجود تنوع زیاد سردردها، در طب نوین درمان آنها بسیار شبیه هم بوده و خط اول درمان نیز داروهایی است که باید به طور مداوم مصرف گردد ضمن این که توصیه های غذایی صندلیی از نظر متخصصان مغز و اعصاب ندارد.

اما در طب سنتی ایرانی که انواع سردردها ذکر شده است، اصول تشخیص و درمان انواع آن ویژه و اغلب به مزاج فرد بستگی دارد و زمانی، تشخیص درست است که به یک متخصص متعهد و مجرب طب سنتی مراجعه گردد تا پس از گرفتن یک توضیح حال کامل و معاینه، مزاج و سوءمزاج های مخصوص فرد شناسایی و سپس توصیه های لازم ارائه گردد.

به گفته دکتر شریف، مرحله اول درمان در طب سنتی، اصلاح سبک زندگی است. یعنی تا زمانی که نوع خواب، ورزش، مسائل روحی روانی، آب و هوا و بخصوص نوع تغذیه اصلاح نگردد نباید اقدام به مصرف دارو حتی از نوع گیاهی آن کرد، زیرا در صورت رعایت نکردن تدابیر، داروها کم اثر می گردد؛ بنابراین به افرادی که مدعی درمان با طب سنتی هستند و برای همه یک داروی مشابه را تجویز می نمایند و کاری به اصلاح تدابیر ندارند نباید اعتماد کرد.

نقش تغذیه در درمان سردردها

تغذیه درمانی در طب سنتی ایرانی از صندلی ویژه ای برخوردار است و در واقع یکی از مهم ترین تدابیر برای برطرف یا پیشگیری از انواع سردردها به شمار میرود. در طب سنتی به نکات کلی و کلیدی تغذیه ای در همه انواع سردرد و سپس بعضی سردردها به طور اختصاصی اشاره شده است.

دکتر شریف درباره توصیه های کلی تغذیه ای برای التیام سردرد ها می گوید: در زمان بروز سردرد اگر علت آن ضعف و خالی بودن معده نباشد باید تا حد امکان در زمان درد از دریافت غذا و نوشیدنی ها اجتناب کرد ضمن این که شرایط لازم برای اجابت مزاج را فراهم کرد که تقریبا درهمه انواع بیماری ها این توصیه جزو اقدامات اولیه و به این معنی است که بیمار به ازای هر بار دریافت غذا طی روز، یک نوبت دفع بدون فشار و رضایت بخش داشته باشد؛ زیرا اگر مواد زائد به جای مانده در روده ها بموقع و به درستی دفع نگردد سموم حاصل از ماندگاری مواد دفعی به وسیله روده ها به سمت مغز راهی شده و سبب وخامت یا بروز سردرد می گردد.

این پزشک و پژوهشگر به بعضی پرهیزهای غذایی نیز اشاره می نماید و می گوید: از غذاهای نفاخ و تمام غذاهای سرد یا گرمی که بخارانگیز باشد، مثل سیر، پیاز، گردو، تره، شاهی، ریحان، شنبلیله، شوید، خردل، شاهدانه، خرما، باقلا، عدس، لوبیا، بادمجان، کلم، شلغم، ترب، قارچ و پنیر، غذاهای ترش بخصوص سرکه، غذاهایی که دیرهضم اند مانند غذاهایی که از رشته، ماکارونی، سیب زمینی، تخم مرغ آب پز و گوشت گاو درست شوند، ادویه جات بخصوص زعفران، دارچین و بعلاوه از مصرف شیر و سکنجبین به این علت که انسدادها را باز می نماید و می تواند نفوذ بخارات و در نتیجه فشار را به مغز افزایش دهد، باید اجتناب کرد.

تغذیه در سردردهای با منشأ مغزی

دکتر شریف با اشاره به این که در تقسیم بندی سردردها، علت بروز درد یا داخل مغز است یا در اثر مشارکت اعضای دیگر بدن ایجاد می گردد، می گوید: در طب سنتی هر اندامی، مزاج ویژه خود را دارد و تا زمانی که در حالت تعادل باشد عملکرد درستی دارد، ولی اگر از حالت طبیعی خارج گردد به سوءمزاج دچار می گردد.

در مغز، غلبه سوءمزاج ها می تواند باعث بروز اختلالاتی ازجمله سردرد گردد. در صورت وجود این اختلالات باید تدبیر غذایی متفاوتی را به کار برد. مثلا در صورت غلبه گرمی و خشکی، تدابیر و غذاهای سرد و تر توصیه می گردد. یکی از ملاک های تشخیص گرمی و سردی بیماری ها تسکین و آرامش یافتن یا تشدید و بدتر شدن علائم است.

برای نمونه، سردرد سرد با برخورد باد سرد به سر بدون کلاه یا خوردن غذاهای با طبع سرد مثل ماست و دوغ و ترشی ها تشدید می گردد و با گرم کردن سر تسکین می یابد. برخلاف آن، در مقابل آفتاب قرار گرفتن یا خوردن غذاهای گرم، سردرد گرم را تشدید می نماید.

یکی دیگر از علل ایجاد سردرد، ضعف مغز است. اگر مغز ضعیف باشد بعد از غذا بخصوص اگر معده ضعیف باشد و نتواند غذا را خوب هضم کند یا غذاهای نفاخ و بخارانگیز مصرف شده باشد بخاراتی به سمت مغز متصاعد می گردد که باعث بروز درد می گردد یا گاهی با شنیدن صداها یا استشمام بوها سردرد عارض می گردد. از علائم دیگر ضعف مغز می توان به تیز نبودن حواس، ضعف در تفکر و تخیل و بروز مشکلاتی در اثر مصرف گرمی ها و سردی ها اشاره نمود.

دکتر شریف با اشاره به این که در صورت وجود ضعف مغز می توان با مصرف غذاهایی به تقویت آن پرداخت، می گوید: مصرف غذاها و نوشیدنی های لطیف و معطر مثل غذایی که از گوشت پرندگان، نخود، زعفران، گلاب، دارچین و میخک درست شده باشد، توصیه می گردد. ضمن این که باید از اندازه مصرف غذا کاست تا هضم به درستی انجام گردد و بهتر است در غذا از موادی که مانع بالارفتن بخارات به سمت مغز می گردد مثل گشنیز خشک استفاده گردد.

بعلاوه تقویت هاضمه با ورزش و حمام قبل از غذا و پرهیز از پرخوری و درهم خوری و اجتناب از خوردن مایعات با غذا باعث می گردد بخارهای کمتری به سمت مغز صعود کند.

در این مورد مربای سیب و به بسیار مفید است ضمن این که بادام غذایی با طبع ملایم و اندکی رو به گرمی و تری است که برای اغلب افراد با طبع های مختلف سودمند است.

می توان بادام را به شکل های مختلف مانند حلوا، حریره و مربا مصرف کرد. بعلاوه اتمام غذا با قابضات برای تقویت دهانه معده مانند زیتون با نان و استفاده از گلاب و عرق گاوزبان به جای آب توصیه می گردد.

تغذیه در سردردهای با منشأ غیرمغزی!

دکتر شریف با اشاره به این که دسته ای از سردردها با مشارکت اعضای دیگر بدن ایجاد می گردد، می گوید: در این حالت ابتدا عضو مورد نظر آسیب می بیند و سپس سردرد بروز می نماید، اما به علت ملموس نبودن این مساله در پزشکی نوین امکان دارد بسیاری از افراد سال ها علت زمینه ای سردرد خود را ندانند و پزشکان نیز برای برطرف درد فقط مسکن تجویز نمایند.

اما در طب سنتی معمولا این نوع سردردها را براساس علائم بالینی آن تقسیم بندی نموده اند. به گفته این پژوهشگر در سردردهایی که درد از جلوی سر شروع می گردد و شیوع بیشتری دارد معمولا با مشارکت معده ایجاد می گردد و دارای علائمی چون تشدید سردرد هنگام پر یا خالی بودن معده، سردرد بعد از خواب، بروز سردرد با خوردن غذاهای نفاخ، تلخی دهان و تشنگی در زمان خالی بودن معده، زیادی آب دهان، نفخ، سوزش معده، تخامه و حالت تهوع و سرگیجه است که معمولا در اثر سردی و ضعف معده ایجاد می گردد.

برای برطرف این مشکل بهتر است غذا را خوب جویده و در زمان غذاخوردن، آرامش کامل داشته باشید. از مصرف مایعات بویژه مایعات سرد و گازدار به همراه غذا و تا یک و نیم ساعت بعد از آن پرهیز کنید و از پرخوری و درهم خوری دوری کنید.

این متخصص طب سنتی به چند مورد از تقویت نماینده های معده که به هضم بهتر غذا یاری می نماید اشاره نموده و می گوید: رب به، سیب و غوره، آب سیب، به و انار، شربت انار، زرشک و سیب و بعلاوه گوشت های لطیف با ادویه جات گرم از این جمله اند.

دکتر شریف می افزاید: اگر سردرد از سمت راست سر شروع گردد با مشارکت کبد و اگر درد از سمت چپ سر شروع گردد در اثر عملکرد نادرست طحال است؛ ضمن این که سردرد ناشی از کلیه از پشت سر نمایان می گردد و مثانه و رحم نیز قسمت جلویی سر را درگیر می نماید.

روده نیز جلوی سر را درگیر نموده، علاوه بر آن که بوی بدی در بینی و دهان احساس می گردد. به گفته این پژوهشگر، اندام های دیگر نیز می توانند ایجاد سردرد نمایند که تشخیص دقیق آنها با گرفتن توضیح حال کامل و معاینه عملی بیمار ممکن و قابل درمان خواهد بود.

منبع: سایت راستینه

منبع: راسخون