جاهای دیدنی جلفا؛ شهری در دو سوی مرز آبی
به گزارش وبلاگ رشد آرمان، آن هایی که به نخجوان سفر نموده اند شهر جلفا را خوب می شناسند چون جلفا گذرگاه مرزی بین ایران و منطقه خودمختار نخجوان است. جلفا نام شهری است که نیمی از آن بعد از عهدنامه ترکمنچای در آن سوی مرز که همان رود ارس است باقی ماند و نیمه دیگر آن در ایران. حالا به واسطه منطقه آزاد تجاری-صنعتی ارس و رونق گردشگری در این منطقه، جلفا به عنوان مقصدی برای خرید و سفر مطرح شده است. در این راهنما با جاهای دیدنی جلفا از نوردوز که گذرگاه ارمنستان است تا غرب جلفا آشنا می شوید.

شاید شهر جلفا نسبتا جذابیت گردشگری زیادی نداشته باشد اما می تواند یکی از مقصدهای جالب در سفر به شمال غربی ایران یا حتی سفر زمینی به ارمنستان و نخجوان باشد. شهری که در آن می توانید خرید کنید، با تاریخ جنگ ایران و روسیه، دوران صفویه و قاجاریه آشنا شوید و طبیعت کوهستان های خشن را دیدن کنید.
رزرو تور در وبلاگ رشد آرمان
1. آبشار آسیاب خرابه
آسیاب خرابه یا در زبان آذری کهنه دییرمان نام دره ای زیبا است که آب چشمه ای در آن می ریزد. به خاطر پخش شدن آب چشمه در میان سنگ های پر از بوته و سبزه، آبشاری پهن ایجاد شده که در تابستان باعث خنک شدن فضای دره پایین دست می شود.
در زمان های قدیم آسیابی وجود داشته که سنگ آسیاب با نیروی حاصل از آب چشمه می چرخید و گندم ها را با آن به آرد تبدیل می کردند. از نام آسیاب خرابه می توان حدس زد که آسیاب آن مدت ها قبل از بین رفته یا شاید دیگر مشتری نداشته و رها شده است.
حالا آسیاب خرابه یک مکان برای استراحت و سرگرمی شده است. بعد از پارک کردن خودرو در پارکینگ، می توان در بالای دره چادر زد و از خنکای هوا با چشم انداز ای از کوهستان لذت برد.
از یک مسیر پله ای به پایین می روند و در مقابل آبشار عکس می گیرند یا آب بازی می نمایند. البته دره عمق زیادی ندارد.
با این که زمستان ها خلوت است و هوا خیلی سرد می شود، اما زیباترین حالت آسیاب خرابه وقتی است که آب چشمه و آبشار یخ می زند، انگار که زمان در آن متوقف شده است.
آدرس: 22 کیلومتری جاده جلفا به سیه رود، جاده فرعی به سمت آسیاب خرابه
2. کلیسای سن استپانوس
به علت مجاورت منطقه ارمنستان و مهاجرت جمعیت زیادی از ارمنی ها به ایران در دوره های مختلف تاریخی، کلیساهای زیادی در ایران به ویژه در منطقه ها شمال غربی دیده می شود. تعدادی از آنها هنوز فعال است و ارمنی ها برای عبادت و ادای مراسم های دینی خود استفاده می نمایند.
کلیسای سن استپانوس را در 15 کیلومتری غرب جلفا در میان منطقه ای کوهستانی و به دور از روستاها ساخته اند. این کلیساها بیشتر نقش دیر یا صومعه داشتند، محلی برای آموزش و تزکیه نفس که ساکنان آن از دنیای اطراف دوری می کردند.
ناقوسخانه، کلیسای کوچک و تالار اصلی کاملا سالم است و تعدادی نقاشی از عیسی مسیح و بزرگان مسیحیت مثل سن استفان، شهید اول مسیحیت که کلیسا به نام آن است در دیوارها دیده می شود.
نقش های سنگی و نمادهای به کاررفته جزئیات خارق العاده ای دارند.
بازدید از داخل کلیسا برای همه آزاد است و فقط مبلغی به عنوان حق ورودی از بازدیدنماینده ها دریافت می شود.
آدرس: 15 کیلومتری جاده جلفا به پلدشت
3. رود و سد ارس
رود ارس یا آراز یکی از رودخانه های طولانی است که با احتساب منشا آن در ارزروم ترکیه تا پیوستن آن به دریای خزر در آستارا، بیش از هزار کیلومتر طول دارد.
رود ارس در تاریخ منطقه نقش مهمی داشته است. یکی از مهمترین اتفاق ها، مشخص رود ارس به عنوان مرز شوروی سابق و بعد از آن کشورهای استقلال یافته از شوروی است.
اگر در جاده کنار رود ارس و موازی با مرز ایران سفر کنید، شهرها و روستاهای کشورهای آذربایجان و ارمنستان را در آنسوی رود ارس می بینید، یک خط ریلی بازمانده از زمان شوروی که تونل های متروکه آن دیده می شود و چندین پل آجری شکسته روی رود از چیزهای جالبی است که نشانگر تغییرات تاریخی منطقه است.
در برخی نقاط رودخانه که فضای باز بیشتری دارد، مسافران توقف می نمایند. در منطقه های که فاصله روستاها خیلی به مرز نزدیک است حصارکشی شده و مرزداران کشور حضور دارند.
در منطقه شهرستان جلفا، برترین نقاط برای بازدید از رود ارس یکی سد ارس و دیگری پارک کوهستانی ارس است که در ادامه معرفی خواهد شد.
سد ارس یکی از دو سد مشترک ایران و آذربایجان روی رود ارس است. سد ارس ماهیان آب شیرین دارد و در روزهای گرم سال همواره ماهیگیرانی در اطراف آن مشغول هستند.
می توانید در دریاچه پشت سد قایق سواری کنید و از استراحت در اطراف سد لذت ببرید.
4. پارک ملی کنتال
کنتال یا کمتال نام منطقه کوهستانی و حفاظت شده ای بین نوردوز و جلفا است. این منطقه وسعتی بیش از 7 هزار هکتار دارد.
کوه های سخت و صخره ای، حیات وحش کم نظیر، آبشار های متعدد و چشم میزانای بی کران خلاصه ای از کنتال است.
صعود به قله ها یک چالش هیجان انگیز برای کوهنوردان است. باتوجه به نبود روستا و آبادی در بخش های زیادی از کنتال، گوزن های بومی منطقه در کنار چشمه ها و پهنه کوهستان دیده می شوند.
5. کلیسای چوپان
یکی دیگر از جاهای دیدنی جلفا کلیسای چوپان است. کلیسای چوپان به میزان سن استپانوس بزرگ نیست اما اهمیت آن برای مسیحیان زیاد است. قدمت کلیسا به قرن 16 میلادی برمی شود و طبق گفته ها، محلی برای عبادت چوپان های مسیحی بوده است.
این کلیسای کوچک در کنار سن استپانوس در سال 2008 در یونسکو ثبت شد. در سال های گذشته کلیسا را بازسازی نموده اند و حالا ساختمان آن کامل است.
آدرس: 5 کیلومتری غرب شهر جلفا در ساحل رود ارس بعد از پارک ساحلی جلفا
6. حمام عباس میرزا کردشت
حمام کردشت در بخش سیه رود شهرستان جلفا واقع شده است.
این حمام در دوره صفویه و به دستور سومین پادشاه صفوی ساخته شد. در ابتدا این حمام مخصوص حاکمان و خان های محلی بود اما در دوره قاجاریه وقتی که عباس میرزا پسر فتحلی شاه در دوران جنگ های ایران و روسیه اینجا زندگی می کرد، بازسازی شد.
آدرس: 5 کیلومتری شرق نوردوز
7. امامزاده سید محمد آقا
بعد از بازدید از حمام عباس میرزا می توانید مسیر خود را در جنوب به سمت روستای نوجه مهر ادامه دهید و امام زاده سید محمد آقا را زیارت کنید. این امام زاده در میان باغ ها و در کنار رودی که به ارس می ریزد واقع شده است.
طبق روایات، ایشان از نوادگان امام موسی کاظم(ع) بوده و مردم از گذشته احترام خاصی برای این امامزاده قائل هستند. حتی اهالی نخجوان برای زیارت این امامزاده به ایران سفر می نمایند.
آدرس: روستای نوجه مهر - کنار جاده ورزقان به نوردوز
8. پارک ساحلی جلفا و کاروان سرای خواجه نظر
جاهای دیدنی جلفا بیشتر تاریخی است و بیشتر این اماکن هم با تجارت، حضور مسیحیان و جنگ ها گره خورده است.
در دوران صفویه چندین کاروان سرا در ایران تاسیس شد تا تجارت رونق بگیرد. گفته می شود تعداد نهایی کاروان سراهای صفوی 999 بود. یکی از این کاروانسراهای مرزی به نام خواجه نظر، درست در کنار رود ارس واقع شده است.
کاروان هایی که می خواستند از ارس عبور نمایند و به شمال بروند، در این نقطه استراحت می کردند.
در کنار همین کاروانسرا و در ساحل ارس پارکی تاسیس شده که اهالی در آخر هفته ها برای سرگرمی و استراحت به آنجا می روند.
کوه های سرخ رنگ واقع در آنسوی مرز چشم انداز جالب این منطقه است.
9. پل آهنی و مزار شهدا
وقتی که شوروی و آلمان در جنگ جهانی دوم درگیر بودند، نیروهای انگلیس و آمریکا در پی راهی بودند که بتوانند تدارکات، هواپیما و مهمات را به شوروی که متحدشان بود برسانند. برترین راه موجود در آن دوره، استفاده از راه آهن جنوب به شمال ایران بود.
با این که ایران در جنگ بی طرفی خود را اعلام نموده بود اما از شمال مورد هجوم ارتش شوروی و از جنوب به وسیله انگلیسی ها اشغال شد.
داستان این پل آهنی جلفا به همان دوره برمی شود. وقتی نیروهای شوروی می خواستند از رود ارس عبور نمایند، برترین پل مستحکم برای عبور ادوات نظامی همین پل آهنی بود. فقط 3 مرزبان ایرانی از این پل حفاظت می کردند و ارتش ایران دچار فروپاشی شده بود.
وقتی ارتش شوروی به پل می رسد، سه سرباز ایرانی از ورود آن ها جلوگیری می نمایند و جنگی بین نیروهای ارتش که تعداد زیادی داشتند با 3 سرباز ایرانی آغاز می شود. با این که ارتش شوروی انواع سلاح و نیروهای نظامی داشتند اما 3 سرباز توانستند 2 روز آنها را در آن سوی پل نگه دارند.
در نهایت 3 سرباز ایرانی شهید شدند و نیروهای شوروی که از مقاومت سربازان شگفت زده شده بودند، جسد هر سه را در همان محل مقاومتشان با احترام به خاک می سپارند.
حالا سردیس سربازان در کنار مقبره های آنها نصب شده و یاد آنها را گرامی می دارند.
10. پارک کوهستانی ارس
حدود 4 کیلومتری مرکز شهر جلفا، پارک کوهستانی ارس در ساحل رودخانه واقع شده است. این پارک دریاچه مصنوعی، زیپ لاین، قفس خرگوش ها، آلاچیق های عمومی و سینمای سه بعدی دارد.
11. حمام تاریخی جلفا
یکی دیگر از حمام های عمومی که گفته می شود مخصوص نظامیان جنگ های ایران و روسیه در دوران قاجار بود، حمام جلفا است. این حمام بین تاسیسات راه آهن و اداره گمرک واقع شده است.
حمام شامل سربینه، گرمخانه و چند اتاق جانبی است که حالا بخشی از آن تبدیل به موزه ای کوچک و بخشی دیگر تبدیل به یک قهوه خانه سنتی شده است.
از سبک معماری حمام می توان حدس زد در دوره قاجاریه ساخته یا بازسازی شده است. در سال های اخیر باتوجه به رونق گرفتن بازدید از حمام، بازسازی های اساسی در آن انجام داده اند.
12. مراکز خرید
در انتهای لیست جاهای دیدنی جلفا می رسیم به مراکز خرید شهر. این مراکز خرید همزمان با افتتاح منطقه آزاد و ورود کالاهای خارجی رونق گرفتند. خیلی از مسافران جلفا فقط به خاطر همین مراکز خرید و کالاهای نسبتا مقرون به صرفه و متنوع که در شهرهای دیگر کمتر پیدا می شوند به اینجا می آیند.
از کالاهای مصرفی مثل خوراک و پوشاک تا لوازم خانگی و مبلمان در بازارهای جلفا پیدا می شود.
در ادامه نام تعدادی از مراکز پربازدید را لیست کردیم:
- مرکز تجاری ستارخان
- مشاهیر آذربایجان
- بازارچه مرزی روس
- سهند
- لاچین سنتر
- آنالند
- آراز
- ابریشم
- بازار جواهرات
به راحتی می توانید به آن سوی مرز سفر کنید
در انتهای معرفی شهر جلفا و جاذبه های گردشگری آن بد نیست کمی هم درباره چگونگی سفر به جلفای آن سوی مرز و نخجوان بدانید.
طبق توافق ایران و جمهوری آذربایجان، ایرانی ها می توانند با ویزای لب مرز و بدون احتیاج به درخواست از قبل به نخجوان سفر نمایند. برای سفر به نخجوان فقط باید پاسپورت با اعتبار حداقل 6 ماه داشته باشید و هزینه ویزا را در گذرگاه مرزی پرداخت کنید.
البته اهالی نخجوان تمایل بیشتری برای سفر به ایران دارند. جاذبه های گردشگری منطقه نخجوان هم بیشتر تاریخی است و فقط در ایام خاصی از سال که جشنواره هایی برگزار می شود، گردشگران زیادی از ایران به نخجوان سفر می نمایند.
منبع: علی بابا